Depremler dünyanın pek çok yerinde meydana gelen doğal olaylardır. Dünyada her yıl yaklaşık 3 milyon 500 bin deprem meydana gelir. Türkiye’de de geçmişte yaşanan depremler ve ardından gelen kayıplar bu konuya olan hassasiyeti artırdı.

İstanbul’da yaşanması beklenen büyük Marmara depremi ile ilgili uzmanlar tarafından son dakika uyarıları gelmeye devam ederken Sarıyer Belediyesi Sivil Savunma Ekibi vatandaşları bilgilendirdi. Sarıyer’de belirlenen deprem toplanma alanlarını sizler için derledik.

Peki deprem öncesi hazırlıklarımız neler olmalı, deprem anında nasıl bir tuttum izlemeliyiz ya da depremden sonra neler yapmalıyız?

Afete hazırlık, herkesin kolaylıkla atabileceği ve atması gereken bir seri küçük adımın toplamından başka bir şey değildir. Hazırlık bir gecede yapılıp tamamlanamaz. Ama atılan her küçük adım önemlidir.

Depreme hazırlık olarak, okul çağındaki çocuklar da dâhil olmak üzere tüm aile üyelerinin katılımı ile bir aile toplantısı yapılır. Bu toplantıda deprem öncesi hazırlıklar, deprem sırasında ve sonrasında öncelikle yapılacaklar ele alınır.

Bulunduğunuz mekânlarda tehlikeli yerleri belirleyin. Örneğin; pencere önleri, asılı duran büyük ve ağır aydınlatma araçları, büyük, ağır ve devrilebilen eşyaların yanları ve ocak gibi yangına neden olabilecek eşyaların yanından uzak durun. Korunabileceğiniz daha güvenli yerleri belirleyin. Örneğin; sağlam bir masanın altı, sağlam bir koltuk ya da divanın yanı başı, yatağınızın yanı, bir köşe dibi ya da iç duvarlardan birinin yanı. Çöküp, kapanıp, tutunmak için en güvenli yeri bulun.

Deprem sırasında her şey çok çabuk olur. Bu yüzden düşünüp ne yapacağına karar vermek için zaman yoktur. Deprem sırasında yapılması gerekenleri refleks haline getirene kadar deprem tatbikatlarının yapılması çok önemlidir.

Evde, işyerinde, okulda düzenli olarak deprem tatbikatı yapılması, tatbikat sonrasında neyin nasıl yapıldığının değerlendirilmesi deprem zararlarını azaltmak için gereklidir. Deprem sırasında, önce bir ses duyarsınız, sonra da sarsıntı başlar. Eğer etrafınızda başkaları varsa, onları korunmaları için uyarmak amacıyla, "DEPREM!" diye bağırın.

- Güvenli bir yer bulup diz üstüne çök.

- Başını ve enseni koruyacak şekilde kapan.

- Sağlam bir yere tutun.

- Derin derin nefes alarak sakinleşmeye çalış.

- Sarsıntı geçinceye kadar olduğun yerde kal

Eğer bir mekânın içindeyseniz; dayanıklı bir masanın veya benzeri bir eşyanın yanına ya da altına çökün, camlardan korunun. Sarsıntı geçene kadar bekleyin, dışarıya koşmayın. Dışardaysanız; açıklık bir alana gidip, üzerinize düşebilecek yıkıntılardan, elektrik kablolarından ve ağaçlardan korunun. Eğer arabanızın içindeyseniz; arabayı açıklık bir alana sürün ve orada kalın. Köprülerden, altgeçitlerden ve elektrik direklerinden uzak durun. Dar bir sokakta iseniz; buralarda güvenli yer çok enderdir. Düşen objelere dikkat edin. Binaların içi dışarıdan daha güvenli olabilir.

- Merdivenlere ya da çıkışlara doğru koşmayın.

- Balkona çıkmayın.

- Balkonlardan ya da pencerelerden atlamayın.

- Asansör kullanmayın.

Sakin olun, panik yapmayın. Önce kendi emniyetinizden emin olun. Sonra çevrenizde yardım edebileceğiniz kimse olup olmadığını kontrol edin. Eğer tehlikede değilse kimseyi hareket ettirmeyin. Gidip yardım getirin.

- Eğer gaz kokusu alırsanız, gaz vanasını kapatın. Kibrit, çakmak kullanmayın. Camları ve kapıları açın. Elektrik düğmelerini çevirmeyin. Hemen binayı terk edin.

- Dökülen tehlikeli maddeleri temizleyin.

- Kırılan camlara dikkat edin.

- Yaralanmaları kontrol edin. Gerekiyorsa ilk yardım yapın.

- Gaz, su, elektrik tesisatlarını kontrol edin. Hasar varsa kapatın.

- Telefonu acil durumlar dışında kullanmayın. Yerinden oynayan telefon ahizelerini telefonun üstüne koyun.

- Neler olup bittiğini öğrenmek için radyo ve televizyonu izleyin.

- Dışarı çıkarken, daha sonra rapor etmek üzere etrafınıza bakıp yapısal bir hasar ya da yangın tehlikesi olup olmadığını kontrol edin. Binanızda yapısal bir hasar yoksa çoğu zaman içeride kalmak daha iyidir.

- Eğer Toplum Afet Gönüllüsü veya Mahalle Afet Gönüllüsü olarak, ilk yardım, yangın söndürme veya hafif arama kurtarma eğitimi aldıysanız önce etrafınızdakilerin iyi ve güvende olup olmadığını kontrol edin

- Acil durum çantanızı yanınıza alın ve mahalle buluşma noktanıza doğru harekete geçin ve yolunuzun üzerindeki hasara dikkat ederek bunları not alın.

- Yangının olduğu odanın kapısını ve yangınla sizin aranızdaki diğer tüm kapıları kapatın.

- Binada kimsenin kalmaması için herkesi uyarın.

- Hemen dışarı çıkın!

- Yangın hızla yayılıyorsa,

- Çıkış yolunuzu kapatıyorsa,

- Yangın söndürücünün nasıl kullanılacağından emin değilseniz

- Yangın söndürücü kaldıramayacağınız kadar büyükse.

- Yangın güvenliği yalnızca deprem sonrasında değil, günlük yaşantımızda her zaman için çok önemli bir konudur.

Bir depremi izleyen ilk 72 saat içerisinde yardımın çoğu o anda hemen etrafımızda bulunan kişilerden gelir. Dünyanın hiç bir yerinde ciddi bir afet sonrasındaki tüm gereksinimleri karşılayabilecek bir devlet yoktur. Afetlere hazır olmak için edinebileceğimiz birçok beceri vardır:

- İlkyardım       

- Telsizle Haberleşme

- Hafif Arama Kurtarma

- Müdahale Organizasyonu

- Yangın Söndürme

Özel becerilerimiz olmadan da afetzedelere pek çok şekilde yardım edebiliriz: malzeme ve ulaşım sağlayabilir, yiyecek ve su bulup yemek pişirebilir, çadır ve geçici tuvalet kurabilir, yaşlı ve çocuklara göz kulak olabilir, güvenli olamayan yerlerin çevresine işaretler dikebilir ve ihtiyacı olanlara psikolojik destek verebiliriz.